Ta czułość pozostaje

 „Mały pamiętnik” (Świat Książki) to ostatnia książka mojego ulubionego pisarza, portugalskiego noblisty, José Saramago. Jest to opis dzieciństwa pisarza, pochodzącego z bardzo ubogiej rodziny. O bogactwie w czasach jego dzieciństwa stanowiły jednak stały kontakt z przyrodą i jej uważne obserwowanie. Właśnie tych obserwacji we wspomnieniach jest sporo i są wspaniałe. Cenna dla autora była możliwość podglądania pełzającego węża, mrówki z kłosem, kołyszącej się żaby czy oszronionej pajęczyny. Porównuje on następnie swoje losy i życie dzisiejszych dzieci, które w grach pokonują tyranozaury, a boją się dotknąć jaszczurki. Ponieważ za dziecka sypiał niekiedy wśród koni w ciepłej stajni, nauczył się respektu do psów i koni. Przez siedemdziesiąt lat bolał potem nad tym, że nie nauczył się sprawnie jeździć konno. Doskonale za to opiekował się kurami i królikami i poznał mądrość świń. Wspomina chociażby, że słabsze prosiaczki, dopóki nie wydobrzały, czyściutkie spały w łóżku dziadków. Opisuje też swoje dawne wyrzuty sumienia, że zabijał żaby – to była dziecięca wojna. Ważny motyw w książce stanowią jednak jaszczurki. Polubił ich obecność na drzewach oliwnych, śledził ich drogi i skrytki. W momencie, kiedy po raz ostatni zobaczył w ogrodzie dużą, zieloną jaszczurkę, uznał, że skończyło się jego dzieciństwo.

Autor: Bogda Balicka 
Źródło: e-pets